سرخسها گیاهان سایه‌دار هستند. برگهای قوسدار زیبای آنها، تصویر مکانهای دنج سایه‌دار و قدم زدن در کنار نهرهای جنگلهای انبوه را تداعی می‌کنند.درادامه مطلب زیر با انواع سرخسیان آشنا خواهید شد.
انواع سرخسها
از سرخس‌های بزرگ به عنوان گیاهان اصلی و زمینه‌ای در کنار بوتهها و یا به جای آنها، استفاده کنید. آنها را در امتداد حصارها و یا پیادهروها بکارید تا این فضاهای یک دست را بشکنند و به آنها تنوعی بدهند. سرخسها پایههای تنک بوتههای کم پشت یا گیاهان چند ساله را می‌پوشانند. سوسنها و سرخسها به مکانهای سایه‌دار زیبایی می‌بخشند. کاشت انبوهی از سرخس‌های شترمرغی (Matteuccia spp) و سرخس‌های آسموندا (Osmunda spp) برای پر کردن فضاهای خالی و یا عمق دادن به سایهی درختان بلند، بسیار موثر هستند. آنها همچنین بستر خوبی را برای گیاهان یکساله و گیاهان چندساله به وجود میآورند. از سرخس‌های سایز متوسط مانند سرخس نیویورکی (Thelypteris noveboracensis)، سرخس لیدی (Athyrium filixfemina) و سرخس پرسیاوشان مویی (Adiantum pedatum)، در ترکیب با گلهای وحشی بهاری، استفاده کنید. برگهای گشوده شدهی آنها تکمیل کنندهی زیبایی فصل بهار هستند مانند (Claytonia virginica)، (Phlox divaricata). برگ سرخسها در زمانی که گلهای وحشی و شکوفههای بهاری از بین میروند، فضاهای خالی به جا مانده را پر می‌کنند.
سرخسها را در امتداد حاشیهی پیادهروهای دارای سایه به منظور مشخص کردن مسیر، بکارید و یا سرخس های دارای ریزوم‌های خزنده را بر روی سطوح شیب‌دار به منظور حفظ کردن خاک، بکارید. گیاهان مختلف را بکارید و سرخس‌های همیشه سبز مانند سرخس‌های جنگلی (Dryopteris spp) و سرخس‌های کریسمس (Polystichum acrostichoides) را برای آخرین فصل سال و داشتن زمستانی دوست داشتنی، به آنها اضافه کنید.
سرخس‌های تاجی شکل مانند سرخس نامتوازن (Osmunda claytoniana) و سرخس زرد سبز (O. cinnamomea)، شکل گلدانی زیبایی دارند و به تنهایی و یا در دستههای کوچک، زیبایی خیره کننده‌ای دارند. آنها به آرامی رشد می‌کنند بنابراین مانند بعضی سرخس‌های رونده مثل سرخسهایهای سنتد (hay-scented) (Dennstaedtia punctilobula)، فضای باغ را پر نمیکنند. سرخس‌های رونده را در جایی بکارید که بتوانند پخش شده و به صورت فراگیر در محوطهی باغ دربیایند و زیر بوتهها را پر کنند. برای محیطهای پست و مرطوب، سرخس‌های زنجیروار مثل (Woodwardia spp)، سرخس‌های آسموندا، سرخس‌های مرداب (Thelypteris palustris) بسیار مناسب هستند. برای کاشت، این سرخسها را با برگهای تیز زنبقهای زرد(Iris pseudacorus) و سر نیزهای ها(Sagittaria spp.) ترکیب کنید.
از آنجایی که برگ در گیاه سرخس مهمترین بخش جالب توجه این گیاه است بنابراین به رنگ و بافت ساقههای برگی توجه داشته باشید. رنگارنگ‌ترین سرخس باغی، سرخس بانوی ژاپنی (Athyrium niponicum) است. هیبریدها و گونههای این سرخس شامل انواع سرخس رنگی ژاپنی میشوند که ممکن است دارای برگهایی در رنگهای خاکستری، آبی- خاکستری، خاکستری- سبز، خاکستری- سفید یا با ظاهری چندرنگ با رگبرگهای سرخ متمایل به قرمز باشند. این سرخس به عنوان زیباترین گیاه چندسالهی سال ۲۰۰۴ در مرکز گیاهان چندساله، به ثبت رسیده است. همهی انواع این سرخس اما به طور ویژه انواع سبز- خاکستری آن در ترکیب با سوسن آبی رنگ و گیاه هیوچرس(heuchera) با برگهای قرمز پررنگ یا بنفش و یا برگهای خاکستری با رگبرگهای قرمز پر رنگ( رنگ بنفش سلطنتی گیاه هیوچرس (heuchera) به عنوان یک گونهی بنفش برگ، بسیار مشهور است)، بسیار زیبا جلوه می‌کنند.
در تکثیر هیوچرس (heuchera) همچنین گونههایی با برگ های خاکستری سبز تولید می‌شود که بعضی از آنها دارای رگبرگهای قرمز هستند که در ترکیب با گونههای خاکستری- سبز سرخس ژاپنی بسیار زیبا جلوه می‌کنند. سوسنهای سبز یا سبز- سفید را برای داشتن ترکیب رنگی مناسب به آنها اضافه کنید. سرخس بانوی ژاپنی و سرخس رنگی ژاپنی تنها سرخس‌هایی نیستند که رنگ و درخشش به باغ شما هدیه می‌دهند. سرخس نامتقارن سبز- زرد و سرخس پرسیاوشان مویی با سرخس‌های تیره و دیگر برگها، ترکیب خوبی را ایجاد می‌کنند. برگهای مسی رنگ جدید سرخس پاییز (Dryopteris erythrosora) و گونهی نارنجی- سبز آن (درخشندگی’Brilliance’) به مکانهای سایه‌دار، گرما می‌بخشند و در ترکیب با سوسنهای دارای برگ سبز- زرد، گیاه هیوچرس (heuchera) و همچنین با گونههای گیاه هیوچرس(heuchera) با برگ های مسی رنگ، بسیار دلپذیر و زیبا جلوه می‌کنند. برگهای درخشان سرخسها مثل سرخس پاییز، سرخس آهو (Blechnum spicant)، سرخس آهوزبان(نوعی سرخس بومی اروپا و آسیا و آمریکای شمالی) (Phyllitis scolopendrium)، در نور خورشید میدرخشند.
