یونجه(ترکی)، (کابلی:رشقه، هراتی:سبست) یا اسپست (medicago sativa به معنی علف مادها) اولین بار توسط مادها برای تأمین غذای اسب هایشان اهلی گردید. یونجه اصولاً مبدأ کویری دارد ودر حال حاضر در تمام مناطق معتدل و شبه قاره کشت می‌گردد.درادامه مطلب زیر با خواص یونجه آشنا شوید.
يونجه از زمانهاي بسيار قديم در ايران كشت مي شده است و در حدود پنج قرن قبل از ميلاد مسيح از ياران به يونان برده شد و در قرن هفتم بعد از ميلاد به اروپا راه يافت .
يونجه در ايران در مناطق مركزي و جنوبي به مقدر بسيار زياد كشت مي شود. زنبور عسل گل يونجه را دوست درد واز آن شهد زيادي بدست مي آورد و تبديل به عسل مي كند .
پرورش اين گياه در قديم براي تهيه علوفه چهارپايان بوده ولي در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذي به مصرف غذايي نيز مي رسد .
تركيبات شيميايي:
يونجه سرشار از ويتامين هاي A,C,E,K و همچنين داراي آميلاز كه آنزيم مخصوص هضم مواد نشاسته اي است مي باشد .
آنزيم هاي بسياري در يونجه يافت مي شود بعنوان مثال مي توان از امولسين ،اينورتاز ، و پكتياز نام برد .
يونجه داراي حدود ۲۰%پروتئين مي باشد پروتئين هاي موجود در يونجه عبارتند از:
ليزين ،آرژنين ، هيستيدين ، آدنين ، فنيل آلانين ،آسپاراژين و سيستين . يونجه داراي اسيد فسفريك نيز هست . يونجه همچنين داراي منيزيوم ، آهن و مقدر جزئي ارسنيك و سيليس است . بنابراين يونجه از نظر مواد غذايي بسيار قوي است و غذاي خوبي براي انسان و حيوانات است .
خواص داروئي:
يونجه از نظر طب قديم ايران گرم است . البته تاره آن گرم و تر و خشك شده آن گرم و خشك است .
۱)يونجه از نظر اينكه داراي بسياري از مواد معدني مي باشد شيره آن براي بچه هايي كه در حال رشد هستند و اسخوان بندي محكمي ندارند بسيار مفيد است .
حتي امروزه پودر اين گياه را در داروخانه ها مي فروشند كه آنرا مي توان براي بچه هاي شير خوار مصرف كرد . براي تهيه شيره يونجه بايد مقدر ۳۰۰ گرم يونجه را در يك ليتر آب ريخت و آنرا جوشانيد تا مقدر آب آن به نصف تقليل يابد سپس آنرا صاف كرده و مقدر كمي عسل به آن اضافه كنيد كه بصورت شربت دارايد . مقدر مصرف براي طافال ۲۰۰ گرم در روز است و براي اطفال شيرخوار حدود ۵۰ گرم يم باشد كه مي توان به شير آنها اضافه نمود . اشخاص بزرگسال هم براي بالا بردن انرژي مي توانند از اين شيره استفاده كنند .
۲) يونجه رابصورت تازه و يا جوانه آنها رابا سالاد ميل كنيد . جوانه يونجه را بصورت بسته بندي شده مي توانيد از سوپر ماركتها خريدري كنيد .
۳)يونجه ملين است .
۴)يونجه دو برابر اسفناج آهنم درد بنابراين خونساز است و براي كسانيكه به كم خوني مبتلا هستند مفيد است .
۵)يونجه بعلت درا بودن آهن براي درمان بيماير راشيتيسم بكار مي رود .
۶)عوارض كمبود ويتامين ث با خوردن يونجه از بين ميرود.
۷)يونجه تازه در بسياري از كشورها مانند چين و روسيه و آمريكا به مقدر زياد بجاي اسفناج مصرف مي شود .
۸)يونجه را در داروخانه ها و فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها بصورت پودر ، كپسول و قرص بفروش مي رسانند . مقدرمصرف آن سه قرص در روز است.
۹)با همه مزايايي كه يونجه دارد در خوردن تازه آن نبايد زياده روي كرد زيرا بسيار نفاخ است و حتي حيواناتي كه به مقدر زياد از آن مي خورند بعلت گاز زياد ممكن است تلف شوند .
۱۰)ضماد پخته يونجه را اگر روزي چند بار روي اعضايي كه رعشه دارند بگذاريد آنها را شفا مي دهد .
